Bedrijven en branches hebben verschillende redenen om zich met maatschappelijk verantwoord ondernemen bezig te houden. In de praktijk spelen altijd meerdere motieven een rol. We onderscheiden drie hoofdmotieven en gaan er verder op in wat dit betekent voor de diamantbranche.
Maatschappelijk verantwoord ondernemen omdat het loont
Maatschappelijk verantwoord ondernemen draagt bij tot de financiële prestaties van bedrijven, zeker gerekend over de langere termijn. Omdat de markt meewerkt: de vraag naar duurzame producten en diensten stijgt. Meer transparantie in de afkomst van grondstoffen kan lucratief zijn.
Maatschappelijk verantwoord ondernemen omdat het moet
Soms worden bedrijven gedwongen om zich (meer) met maatschappelijk verantwoord ondernemen bezig te houden, meestal onder druk van grote inkopers als de overheid of grote bedrijven, of door incidenten als consumentenboycots, mediaschandalen of stakingen. Bedrijven die zich niet aan de minimale maatschappelijke normen houden, verliezen zo hun ‘(morele) license to operate’. Ondernemingen die maatschappelijk verantwoord werken, hebben daar geen of minder last van.
Maatschappelijk verantwoord ondernemen omdat het hoort
Niet alleen financiële overwegingen of druk van buitenaf spelen een rol bij maatschappelijk verantwoord ondernemen. Veel bedrijven doen het omdat zij fatsoenlijk zaken willen doen. Ze willen een steentje bijdragen aan de maatschappij, gaan op een prettige manier om met hun personeel en willen het milieu niet te veel belasten. Ze doen aan maatschappelijk verantwoord ondernemen, omdat ze vinden dat het hoort.
Wat betekent maatschappelijk verantwoord ondernemen concreet voor de diamantbranche?
Inspanningen rond meer transparantie nemen algemeen gestaag toe en dit is een van de beste dingen die ook de diamantindustrie kan overkomen. Omdat inspanningen inzake maatschappelijk verantwoord ondernemen de diamantsector een boost kunnen geven. Dit zowel in de ogen van consumenten als die van bankiers, de twee stakeholders waarmee de diamant de voorbije jaren wel eens geworsteld heeft.
De voorbije 12 maanden hebben we steeds meer kunnen lezen over blockchain initiatieven en -inspanningen in de diamantsector. Deze initiatieven, vanwege o.m. een bekend en gevestigd bedrijven als De Beers, zal het traceren van diamanttransacties gemakkelijker maken.
Overheden verhogen ook hun inspanningen om meer doorzichtigheid te verwerkelijken. Soms lijkt dit op een package deal. Een overheid is bereid de lokale diamantsector te helpen, maar eist hiervoor in ruil meer openheid. Een goed voorbeeld hiervan is de onlangs in Israël gesloten overeenkomst: een wijziging van het belastingstelsel met, in ruil hiervoor, de opening van een ‘disclosure-track’ die diamanthandelaren in staat stelt om voorheen ‘verborgen’ transacties ‘zichtbaar’ te maken. De overheid ontvangt meer belastinggeld en de betrokken diamanthandelaren bekomen gemoedsrust. Ze kunnen werken zonder voortdurend over hun schouders te moeten kijken omdat ze zich zorgen maken over mogelijke grote straffen en boetes als ze gepakt zouden worden.
Maatschappelijk verantwoord ondernemen in de juwelenhandel
Een aantal brancheorganisaties is eveneens bezig meer transparantie te voorzien in de juwelenhandel. RJC (Responsible Jewellery Council) is zo’n organisatie die normen opstelt voor het inkopen van sieradenmaterialen, maar ook op het vlak van mensenrechten, arbeidsrechten, milieu-impact, mijnbouwpraktijken, ‘product disclosure’ en talrijke andere belangrijke vlakken in de juwelenketen. Het certificeert bedrijven en belanghebbenden in de juwelenindustrie om ervoor te zorgen dat deze aan de gestelde normen voldoen. Een voorbeeld van hoe deze organisatie meer transparantie biedt, is hun ‘Chain of Custody’ standaard. Voor platina en goud ontstaat er op die manier een chain of custody voor edele metalen die op verantwoorde wijze worden geproduceerd, verwerkt en verhandeld via winkels. De certificering wordt vanzelfsprekend bij elke stap afgetoetst door derden.
Dit systeem werkt goed. Goudwinning, raffinage en handel hebben de afgelopen jaren een diepe transformatie ondergaan. Momenteel zijn er manieren om goud te traceren via de waardeketen, om ervoor te zorgen dat het goud dat wordt gebruikt in een sieraad dat je in een winkel ziet, ethisch is ingekocht. Deze ‘ethisch verantwoorde’ garantie leidt tot een verhoogde goudverkoop en kan als een voorbeeld voor diamanten dienen. Omdat deze dan zodanig kunnen worden getraceerd en gedocumenteerd dat het de handel en de handelaren niet schaadt. Integendeel, het ondersteunt de verkoop door de consument in staat te stellen zorgeloos gouden sieraden te kopen. Dit initiatief kan duidelijk als een goede inspiratiebron dienen voor de diamantsector.
High-end juwelier Chopard wil aantonen dat het mogelijk is om ethische standaardpraktijken integraal toe te passen en te implementeren. Het bedrijf is volop bezig haar goudaankopen over te brengen naar 100% ethisch zekere bronnen. Tegen juli van dit jaar zal dit het geval zijn voor al hun goud. Hun manifest terzake is een leestip voor iedereen met belangstelling voor maatschappelijk verantwoord ondernemen, omdat het duidelijk aangeeft welke verplichtingen op het gebied van duurzaamheid en de supply chain in acht genomen dienen te worden.
Chopard kreeg trouwens al heel wat positieve persreacties op hun beslissing betreffende goud. Dus niet alleen doen zij, en hun leveranciers, iets goed en rechtvaardig, ze profiteren er ook op die manier ook bedrijfseconomisch van. We moeten ons alle afvragen hoe de supply chain van de edelmetalen erin geslaagd iets te realiseren wat eigenlijk nog veel gemakkelijker doenbaar is voor diamanten.
Maatschappelijk verantwoord ondernemen in de diamantbranche zal consument en bankiers gunstig stemmen
Indien de diamantsector een methodiek implementeert om diamanten goed te traceren en consumenten duidelijk te tonen dat diamanten ethisch door de supply chain heen gaan, zal dit het gemakkelijker maken voor de consumenten, die zich hierover bezorgd voelen, diamant te kopen. Als een dergelijk initiatief aangenomen wordt, zullen bovendien de banken een manier hebben om zich ervan te verzekeren dat diamanttransacties doorheen de hele value chain helder zijn en voldoen aan de vereisten inzake Know Your Customer (KYC). Dit zal hen in staat zullen stellen om de diamantindustrie te financieren, met de wetenschap dat de fondsen die ze ter beschikking stellen niet misbruikt worden voor andere doeleinden. Dit laatste is één van de vooraanstaande zorgen van banken wanneer ze financiële faciliteiten voor diamanthandelaren, groothandelaren en fabrikanten afwegen.
Of we het nu prettig vinden of niet, we moeten de beschikbare tools benutten, of zelfs nieuwe creëren, en een manier vinden om meer transparantie te scheppen in de diamantsector. Ik ben me er van bewust dat veel diamanthandelaren die deze regels lezen, nu mogelijk bij zichzelf denken : “Ja, maar …”
Want wij zijn sterk in het identificeren waarom iets niet zou werken, om fouten en gebreken te ontdekken in elke aangebrachte oplossing. In mijn talrijke jaren in het zakenleven, heb ik geleerd dat het vinden en aanduiden van onvolmaaktheden gemakkelijk is, maar de bedrijfsactiviteit niet vooruit helpt. Om, ook als branche, geld te verdienen, zijn gedurfde beslissingen vereist. We moeten allen samen de risico’s goed doordenken, maar niet door hen worden vastgekluisterd. Evalueer risico’s maar formuleer ook oplossingen! Oude gewoontes, tradities en methodes, tot in den treuren toe, blijven herhalen is immers geen strategie. Ook hoop is geen strategie trouwens.
Maatschappelijk verantwoord ondernemen zal de diamantbranche helpen een hernieuwd vertrouwen te scheppen
De diamantsector heeft nog steeds een immens potentieel. Het is aan ons dit potentieel te realiseren. Dit vereist een nieuwe visie op diamanten. Een volledig nieuwe aanpak, gebaseerd op een transparante markt om het vertrouwen en begrip van alle betrokken stakeholders (terug) te winnen. Dit betekent onder meer het duidelijker onthullen van de kenmerken van diamanten met inbegrip van waarde- en prijszetting. Consumentenvoorlichting over elke parameter van een diamant en hoe dit de prijs verhoogt of net verlaagt, is een noodzaak om een maximaal consumentenvertrouwen te bewerkstelligen.
Kennis en informatie zijn tegenwoordig belangrijker dan ooit tevoren, omdat vertrouwen steeds meer de kern vormt van duurzame handel. We hebben er als branche nood aan dat consumenten en banken weten – niet geloven, maar echt weten – dat we in volledige overeenstemming met de hoogste ethische en maatschappelijke normen handelen. De wereld moet beseffen dat we transparant zijn en onze maatschappelijke verantwoordelijkheid niet trachten te omzeilen. Het moet gewoonweg menens zijn als we stellen dat we ethisch zijn en derhalve transparantie omarmen.
Omdat de lat nu eenmaal hoger ligt op dit vlak dan in het verleden is het enkel door maatschappelijk verantwoord te ondernemen dat de diamantbranche de volgende decennia kan blijven bloeien.
