Waar gaan vrouwenrechten over. Wel, dat is eenvoudig. We hebben allemaal recht op onze mensenrechten. Deze omvatten het recht om vrij te leven van geweld en discriminatie; het genieten van de hoogst haalbare standaard van fysieke en mentale gezondheid; het recht op onderwijs; het bezit van eigendom; het recht om te stemmen; en het recht op gelijke verloning.
Maar over de hele wereld ervaren nog veel vrouwen en meisjes discriminatie op basis van geslacht. Genderongelijkheid ligt ten grondslag aan vele problemen die vrouwen en meisjes onevenredig treffen, zoals huiselijk en seksueel geweld, lagere betaling, gebrek aan toegang tot onderwijs en ontoereikende gezondheidszorg.
Vrouwenrechten bewegingen hebben jarenlang hard gevochten om deze ongelijkheid aan te pakken, ze voeren campagne om wetten te veranderen of gaan de straat op om te eisen dat hun rechten worden gerespecteerd. En nieuwe bewegingen zijn tot bloei gekomen in het digitale tijdperk, zoals de #MeToo campagne die de prevalentie van op geslacht gebaseerd geweld en seksuele intimidatie benadrukt.
In dit artikel bekijken we de geschiedenis van vrouwenrechten, wat vrouwenrechten eigenlijk zijn en wat eraan gedaan wordt door een aantal organisaties.
Wat bedoelen we als we het hebben over vrouwenrechten?
Hier zijn enkele voorbeelden van de rechten waarvoor activisten door de eeuwen heen en vandaag de dag hebben gevochten:
Vrouwenkiesrecht
In de 19e en vroege 20e eeuw begonnen mensen te ageren voor het recht van vrouwen om te stemmen. In 1893 werd Nieuw-Zeeland het eerste land dat vrouwen het recht gaf om op nationaal niveau te stemmen. Deze beweging groeide uit tot een wereldwijde verspreiding, en dankzij de inspanningen van iedereen die betrokken was bij deze strijd, is het vrouwenkiesrecht tegenwoordig een recht onder het Verdrag inzake de uitbanning van alle vormen van discriminatie tegen vrouwen (1979).
Ondanks deze ontwikkelingen zijn er echter nog veel plaatsen over de hele wereld waar het voor vrouwen erg moeilijk is om dit recht uit te oefenen. Neem bijvoorbeeld Syrië, waar vrouwen effectief zijn afgesneden van politieke betrokkenheid, inclusief het lopende vredesproces.
In Pakistan, hoewel stemmen een grondrecht is, worden vrouwen in sommige gebieden effectief verhinderd om te stemmen vanwege invloedrijke figuren in hun gemeenschappen die patriarchale lokale gebruiken gebruiken om hen te beletten naar de stembus te gaan.
En in Afghanistan hebben de autoriteiten onlangs besloten om verplichte fotocontrole bij stembureaus in te voeren, waardoor het stemmen problematisch wordt voor vrouwen in conservatieve gebieden, waar de meeste vrouwen hun gezicht in het openbaar bedekken.
Seksuele en Reproductieve Rechten
Iedereen moet beslissingen kunnen nemen over zijn eigen lichaam.
Elke vrouw en elk meisje hebben seksuele en reproductieve rechten. Dit betekent dat ze recht hebben op gelijke toegang tot gezondheidsdiensten zoals anticonceptie en veilige abortussen, om te kiezen of, wanneer en met wie ze trouwen, en om te beslissen of ze kinderen willen krijgen en zo ja, hoeveel, wanneer en met wie.
Vrouwen moeten zonder angst kunnen leven voor gendergerelateerd geweld, inclusief verkrachting en ander seksueel geweld, vrouwelijke genitale verminking, gedwongen huwelijk, gedwongen zwangerschap, gedwongen abortus of gedwongen sterilisatie.
Maar er is nog een lange weg te gaan voordat alle vrouwen van deze rechten kunnen genieten.
Bijvoorbeeld, veel vrouwen en meisjes over de hele wereld hebben nog steeds geen toegang tot veilige en legale abortussen. In verschillende landen worden mensen die zwangerschappen willen of moeten beëindigen vaak gedwongen om een onmogelijke keuze te maken: hun leven op het spel zetten of naar de gevangenis gaan.
- In Argentinië wordt er campagne gevoerd om de strikte abortuswetten van het land te veranderen. Er zijn enkele grote stappen vooruit gezet, maar vrouwen en meisjes worden nog steeds geschaad door wetten die betekenen dat ze geen keuzes kunnen maken over hun eigen lichaam.
- In Ierland en Noord-Ierland, werd abortus recentelijk gedecriminaliseerd na vele decennia van lobbyen door rechtenorganisaties.
- Zuid-Korea heeft onlangs grote vooruitgang geboekt op het gebied van seksuele en reproductieve rechten na vele jaren van campagnevoering, wat culmineerde in een uitspraak van het Constitutionele Hof van Zuid-Korea dat de regering opdracht geeft om abortus in het land te decriminaliseren en de zeer restrictieve abortuswetten van het land te hervormen tegen het einde van 2020.
- In Burkina Faso moet men vrouwen en meisjes steunen in hun strijd tegen gedwongen huwelijken, die een groot aantal meisjes treffen, vooral in landelijke gebieden.
- En in Sierra Leone moet men zich richten op een aantal mensenrechtenkwesties, waaronder vrouwelijke genitale verminking.
- In Zimbabwe worden vrouwen en meisjes blootgesteld aan ongewenste zwangerschappen en een verhoogd risico op HIV-infectie door de alomtegenwoordige verwarring over seksuele toestemming en toegang tot seksuele gezondheidsdiensten. Dit betekent dat deze meisjes discriminatie ondergaan, het risico lopen op kindhuwelijken, economische moeilijkheden ervaren en belemmerd worden in hun onderwijs.
- In Jordanië zijn de autoriteiten medeplichtig aan een misbruikend mannelijk “voogdijsysteem“, dat vrouwen beheerst en hun persoonlijke vrijheden beperkt. Hier worden vrouwen die ervan beschuldigd worden zonder toestemming hun huis te hebben verlaten of seks buiten het huwelijk te hebben, vastgehouden en onderworpen aan vernederende “maagdelijkheidstesten“.
Vrouwenrechten slaan ook op Vrijheid van Beweging
Vrijheid van beweging is het recht om vrij rond te bewegen zoals we dat willen – niet alleen binnen het land waarin we wonen, maar ook om andere landen te bezoeken. Maar veel vrouwen worden geconfronteerd met ernstige uitdagingen wat dit betreft. Ze mogen misschien geen eigen paspoort hebben, of ze moeten toestemming vragen aan een mannelijke voogd om te mogen reizen.
Bijvoorbeeld, recentelijk is er in Saudi-Arabië een succesvolle campagne gevoerd om vrouwen het recht te geven om te rijden, wat vele decennia verboden was. Maar ondanks deze mijlpaal, blijven de autoriteiten veel vrouwenrechten activisten vervolgen en gevangenzetten, simpelweg voor het vreedzaam opkomen voor hun rechten.
Hoe worden vrouwenrechten geschonden?
Gender ongelijkheid
Geweld op basis van geslacht
Dit vindt plaats wanneer gewelddadige handelingen worden uitgevoerd tegen vrouwen en LGBTI-mensen vanwege hun oriëntatie, gender identiteit of seksuele kenmerken. Vrouwen en meisjes worden onevenredig vaak het slachtoffer van dergelijk geweld.
Vrouwen en meisjes in conflictgebieden lopen vooral risico op geweld en doorheen de geschiedenis is seksueel geweld als oorlogswapen gebruikt. Zo werd er gedocumenteerd hoeveel vrouwen die voor aanvallen van Boko Haram in Nigeria zijn gevlucht, door het Nigeriaanse leger zijn onderworpen aan seksueel geweld en verkrachting.
Wereldwijd heeft gemiddeld 30% van alle vrouwen die een relatie hebben gehad, te maken gehad met fysiek en/of seksueel geweld door hun partner. Vrouwen zijn vaker slachtoffer van seksueel geweld, inclusief verkrachting, en zijn ook vaker slachtoffer van zogenaamde “eerwraak“.
Geweld tegen vrouwen is een ernstige schending van de mensenrechten. Het is de verantwoordelijkheid van een staat om vrouwen te beschermen tegen geweld op basis van geslacht – zelfs huiselijk geweld achter gesloten deuren.
Seksueel Geweld en Intimidatie
Seksuele intimidatie betekent elke ongewenste seksuele gedraging. Dit kan fysieke toenadering en avances inhouden, het eisen of vragen om seksuele gunsten of het gebruik van ongepaste seksuele taal.
Seksueel geweld is wanneer iemand fysiek seksueel wordt aangevallen. Hoewel ook mannen en jongens slachtoffer kunnen zijn van seksueel geweld, zijn het vooral vrouwen en meisjes die erdoor worden getroffen.
Werkplek Discriminatie
Vrouwen zijn vaak het onderwerp van discriminatie op basis van geslacht op de werkplek. Een manier om dit te illustreren is door te kijken naar de loonkloof tussen mannen en vrouwen. Gelijk loon voor gelijk werk is een mensenrecht, maar keer op keer wordt vrouwen de toegang tot een eerlijk en gelijk loon ontzegd. Recente cijfers tonen aan dat vrouwen momenteel ongeveer 77% verdienen van wat mannen verdienen voor hetzelfde werk. Dit leidt tot een levenslange financiële ongelijkheid voor vrouwen, belemmert hen om volledige onafhankelijkheid uit te oefenen en betekent een verhoogd risico op armoede op latere leeftijd.
Discriminatie op basis van seksuele oriëntatie en genderidentiteit
In veel landen over de hele wereld worden vrouwen hun rechten ontzegd op basis van seksuele oriëntatie, gender identiteit of seksuele kenmerken. Lesbische, biseksuele, trans- en intersekse vrouwen en gender-nonconforme mensen worden geconfronteerd met geweld, uitsluiting, intimidatie en discriminatie. Velen worden ook onderworpen aan extreem geweld, waaronder seksueel geweld of zogenaamde “correctieve verkrachting” en “eerwraak“.
Waarom is het belangrijk op te komen voor vrouwenrechten?
Vrouwenrechten zijn Mensenrechten
Het lijkt misschien een voor de hand liggende opmerking, maar we kunnen geen vrije en gelijke samenleving hebben totdat iedereen vrij en gelijk is. Zolang vrouwen niet dezelfde rechten genieten als mannen, is deze ongelijkheid een probleem voor ons allemaal.
De bescherming van vrouwenrechten maakt de wereld beter
Volgens de VN is “gendergelijkheid en de empowerment van vrouwen en meisjes niet alleen een doel op zich, maar een sleutel tot duurzame ontwikkeling, economische groei en vrede en veiligheid“. Onderzoek heeft aangetoond dat dit het geval is – de samenleving wordt voor iedereen beter als de rechten van vrouwen worden gerespecteerd en serieus genomen.
We zijn sterker als we samenwerken
Hoewel grassrootsbewegingen veel hebben gedaan om verandering te bewerkstelligen, kunnen we veel sterker zijn als we allemaal samen vrouwenrechten steunen. Door samen te werken met individuele activisten en campaigners ter plaatse, kunnen organisaties een indrukwekkende voorhoede vormen in de strijd voor vrouwenrechten.
