De ruwmarkt is levendig na de zoveelste prijsverhoging door De Beers, waardoor velen in de handel zich achter de oren krabben en zich de vraag stellen of er een bubbel in de maak is. Goederen worden op de secundaire markt verkocht tegen hoge premies omdat de fabrikanten hun productie blijven opvoeren na de door het coronavirus veroorzaakte stopzettingen van het afgelopen jaar.

De Beers heeft deze week de prijzen met naar schatting gemiddeld 5% verhoogd tijdens het julizicht. De verhoging was de vijfde die het bedrijf in acht maanden heeft doorgevoerd. Alrosa heeft in juni soortgelijke maatregelen genomen en er wordt verwacht dat het de prijzen opnieuw zal verhogen tijdens de verkoop in juli.

De mijnbouwers geven geen commentaar op de prijzen. Zij zouden de verhogingen kunnen rechtvaardigen door op verschillende factoren te wijzen. Zij zouden erop wijzen dat de vraag in de geslepen sector robuust is, gestimuleerd door de sterke verkoop in de detailhandel. Zij zouden ook kijken naar het dynamische veiling- en tendercircuit en de activiteit op de secundaire ruwe markt.

De prijzen van geslepen diamant zijn sinds het begin van het jaar met 11% gestegen voor 1-karaat diamanten. De huizen die ruwe diamant aanbieden via openbare aanbestedingen, zagen hun prijzen in juni tot 20% stijgen ten opzichte van april.

Dat kan de prijsstijgingen op korte termijn rechtvaardigen. Op lange termijn zullen de prijsstijgingen de markt echter schaden. De maatregel zet de productiemarges nu al onder druk, zoals een Indische bankier onlangs in een gesprek benadrukte. De ruwprijzen op de primaire markt voor De Beers en Alrosa zijn sinds het begin van het jaar met 20% gestegen, tegenover de stijging van 11% voor geslepen goederen.

De mijnwerkers zouden de dynamiek ook door een bredere lens bekijken, zoals wij allemaal doen. Uiteindelijk wordt de markt gedreven door vier grote krachten: liquiditeit, aanbod, vraag en verwachting.

Beschikbaar krediet stimuleert mogelijke bubbel

Er is een gevoel dat kredietverstrekkers sinds het begin van het jaar hun blootstelling aan de sector hebben verhoogd en meer geld hebben geïnjecteerd voor de aankoop van ruwe diamant – hoewel een aantal bankiers aangeven dat hun krediet binnen de perken blijft. Niettegenstaande de banken is de diamantsector winstgevend en liquide uit de Coronavirus-crisis gekomen, aangezien fabrikanten en handelaars overtollige geslepen voorraden hebben verkocht, terwijl de aankoop van ruwe diamant in 2020 een tijdlang werd bevroren.

Een verrassend gevolg van de pandemie was dat er begin 2021 meer krediet beschikbaar was dan vraag ernaar. De vrees was toen dat overtollige liquiditeit zou leiden tot buitensporige aankopen van ruwe diamant.

Dat is nu het geval. De fabrikanten betalen de hoge prijzen die De Beers en Alrosa vragen, ook die op de aanbestedings- en secundaire markten, omdat ze daar het geld voor hebben.

Er is ook een argument dat zij de goederen gewoon nodig hebben. Covid-19 beperkingen hebben Indische fabrikanten gedwongen hun activiteiten te beperken, en er is een overaanbod in de toeleveringsketen als gevolg van voortdurende vertragingen bij het Gemological Institute of America (GIA). Dat gezegd hebbende, India’s geslepen export bereikte $ 11,98 miljard in de eerste helft en overtrof daarmee de niveaus van vóór de pandemie – 7% boven de eerste zes maanden van 2019. De ruwimport van het land steeg in dezelfde periode met 24% tot $ 8,74 miljard.

Stijgende vraag naar diamanten juwelen moedigt bubbel aan

Ondertussen wordt de vraag naar geslepen diamanten gestimuleerd door een sterke opleving van de detailhandel in juwelen in de VS en China. De meesten verwachten dat dit momentum zal aanhouden in de tweede helft van het jaar, wanneer juweliers zich voorbereiden op de feestdagen. Het consumentenvertrouwen in de VS neemt toe, gestimuleerd door stimuleringsmaatregelen van de overheid en de hervatting van cadeau-evenementen en vieringen die tijdens de pandemie werden afgelast.

Diamantairs melden nog steeds tekorten op de geslepen markt, vooral voor goederen van 1 tot 2 karaat.

Misschien zullen de voorraden sneller stijgen naarmate het GIA in de komende maanden meer geslepen diamant vrijgeeft. Het lijkt er echter op dat de mijnbouwbedrijven ook voorzichtig zijn om de markt niet te overspoelen met goederen. De productieplannen lijken conservatief gezien het niveau van de vraag en het feit dat de Argyle mijn vorig jaar sloot, waardoor grote hoeveelheden ruw van de markt verdwenen. Wij verwachten dat het mondiale productievolume in 2021 met ongeveer 4% zal dalen ten opzichte van het dieptepunt van vorig jaar, op basis van de prognoses van zes grote mijnbouwbedrijven.

Vorig jaar hebben De Beers en Alrosa, die samen goed zijn voor ongeveer de helft van het mondiale volume in ruw, een strategie aangenomen om minder voor meer te verkopen. Zij pasten de prijzen pas rond augustus naar beneden aan toen de vraag terugkeerde, hoewel de neergang al in maart begon. Dat heeft de markt geholpen om zich van de crisis te herstellen, maar het heeft de mijnbouwers ook in staat gesteld om sindsdien gestage prijsstijgingen door te voeren – vijf in acht maanden.

Zij zetten nu de strategie van het achterhouden van het aanbod voort om de waarde te handhaven.

Optimisme, al dan niet terecht, verhoogt het risico op een bubbel

Dat brengt ons bij de laatste factor die de opleving motiveert: de verwachtingen. De leveranciers van geslepen goederen proberen nu al hun prijzen te verhogen om hun kosten voor ruw te dekken. Fabrikanten betalen meer voor onbewerkt materiaal omdat ze verwachten dat de prijzen van geslepen stenen zullen stijgen.

Dat zou een alarmbel moeten doen rinkelen voor de industrie, omdat het erop wijst dat de markt weer aanbodgedreven aan het worden is.

Omdat zij niet zeker weten of zij de goederen met winst zullen kunnen doorverkopen, aarzelen meer doorgewinterde handelaren om te kopen. De slimsten in de handel houden voorzichtig rekening met verwachte stijgingen in de geslepen markt, maar velen gaan gewoon mee op dit aanvoelen en lopen hiermee het risico zelf bij te dragen aan een gevaarlijke bubbel.

De vraag is of het optimistische sentiment en de verwachtingen de prijzen naar een onhoudbaar niveau drijven. Een analysere van eerdere scherpe oplevingen suggereert dat de markt in die richting gaat. Geen enkel feest duurt eeuwig, en de mijnbouwers profiteren ten volle van het huidige optimisme door te proberen zoveel mogelijk winst te maken zolang ze kunnen. Daarmee wekken ze verwachtingen – en prijzen – die buiten het bereik van de branche liggen. En dat is net de bubbel waar sommigen voor vrezen.