Circulaire bedrijfsmodellen die het hergebruik van afvalproducten en -materialen stimuleren kan de bedrijfstak voordelen opleveren op ecologisch en maatschappelijk gebied alsmede op het gebied van reputatie.

Consumenten eisen tegenwoordig authenticiteit en transparantie, vooral wanneer zij iets kopen dat zo betekenisvol en kostbaar is als natuurlijke diamanten. De sector blijft echter bezoedeld door een reputatie van dubieuze ethische praktijken, ondanks het feit dat deze streng gereglementeerd is.

Het conflict tussen dit vuile imago van de sector en de mooie, glanzende stenen die hij produceert, maakt het moeilijk om de perceptie te veranderen – vooral bij jongere consumentensegmenten. Toch blijft transparantie een essentieel onderdeel bij het ontsluiten van waarde, het versterken van de marktpositie en het verbeteren van snelle en nauwkeurige zakelijke besluitvorming. Dit is vooral relevant in tijden van disruptie, zoals nu met de Covid-19 pandemie.

Een zinvolle manier om de reputatie van de branche te herstellen is door circulariteit te implementeren – namelijk op duurzaamheid gerichte, circulaire bedrijfsmodellen die waarde creëren en tegelijkertijd de ecologische en maatschappelijke impact minimaliseren. Deze benadering vereist van diamantmijnbedrijven en -fabrikanten dat zij de efficiëntie van hun materialen en processen meten om de lineaire “afvalstromen” te verminderen en de herstellende, circulaire stromen te maximaliseren.

Verspil niet, verlang niet. Een basisprincipe van circulaire bedrijfsmodellen.

In natuurlijke ecosystemen, waar diamanten vandaan komen, bestaan afval en vervuiling niet. Afval, zoals we dat nu kennen, is een bijproduct van de industrialisatie, waarvan we de sporen onvermijdelijk moeten zien te verwerken. Het komt ook in vele vormen voor.

Volgens een rapport van 2019 dat in opdracht van de Diamond Producers Association (DPA) door Trucost ESG Analysis werd gepubliceerd, stootten de activiteiten van de bedrijven die in 2016 de DPA vormden, gemiddeld 160 kilogram koolstofdioxide (CO2) uit per 1 karaat geslepen diamant die dat jaar werd geproduceerd.

Dit cijfer – vergelijkbaar met de CO2-uitstoot die wordt gegenereerd door een rit van 628 kilometer in een gemiddelde auto – is meer dan de hoeveelheid die wordt geloosd bij de productie van veel consumptiegoederen. Het is bijvoorbeeld groter dan de uitstoot die gepaard gaat met de productie van een 13 inch, 128 gigabyte Apple MacBook Air. Bovendien wordt in de evaluatie geen rekening gehouden met de uitstoot van alle indirecte processen die gepaard gaan met de productie van één karaat geslepen diamant, zoals exploratie, sluiting van de mijn, diamant snijden en -polijsten, detailhandel en de levenscyclus na de verkoop.

Een verschuiving naar hernieuwbare energie-infrastructuur kan deze tendens ombuigen, waarbij de industrie verzekerd is van circulaire, natuurlijke energiebronnen en tegelijk haar afhankelijkheid van olie tot een minimum beperkt. Diamantproductieprocessen die afhankelijk zijn van water kunnen bijvoorbeeld profiteren van een gesloten kringloopsysteem waarbij de hulpbron wordt hergebruikt, waardoor de reserves worden beschermd in gebieden waar de voorraden schaars zijn. Dergelijke systemen kunnen zowel in de mijnen als in de fabrieken waar de diamanten worden verwerkt, worden toegepast. Een soortgelijke aanpak is nodig om het industriële afval aan te pakken dat bij de diamantproductie ontstaat – met inbegrip van bouwmaterialen en afgedankte machines – alsmede de emissies naar lucht, bodem en waterbronnen die worden veroorzaakt door activiteiten ter plaatse zoals vervoer en afvalverbranding.

Circulaire bedrijfsmodellen zijn een gewichtige zaak

Verreweg de grootste bron van afval bij diamantmijnactiviteiten is gesteente. Uit het Trucost-rapport bleek dat diamantmijnexploitaties die lid zijn van de DPA in 2016 gemiddeld 4.350 kilogram afvalgesteente per 1 karaat geslepen diamant produceerden. Dit vormde meer dan 99% van al het afval in gewicht.

Om een circulaire waardeketen te creëren, moeten rotsresiduen tijdens de rehabilitatie-inspanningen van een mijn worden hergebruikt om nog grotere afvalsporen te vermijden. Dit is van essentieel belang om de negatieve milieueffecten op zowel de locatie als de omgeving te beperken. Lokale landbeschermingsprogramma’s zijn belangrijk voor de fauna en de mens. De regeneratie en het herstel van natuurlijke ecosystemen na de sluiting van mijnen zijn essentiële circulaire acties voor het herstel van de biodiversiteit.

Natuurdiamantbedrijven moeten nadenken over hoe het aan diamanten ontleende fortuin bijdraagt aan alle belanghebbenden, waaronder lokale gemeenschappen en natuurlijke ecosystemen.

Wat bedrijven met de opbrengsten doen, weerspiegelt wie ze werkelijk zijn.

Bovendien moet de sector als geheel nadenken over zijn evolutie, met name over het punt waarop diamanten te moeilijk en te duur worden om te delven. Het is ook belangrijk dat de sector nadenkt over hoe hij waarde en voordelen kan blijven creëren voor de miljoenen mensen wereldwijd die van de sector afhankelijk zijn.

Circulariteit is gebaseerd op beter ontwerp en langetermijnplanning. Het houdt in dat een regeneratief systeem wordt ontwikkeld waarbij het afval van processen of materialen kan worden gebruikt in plaats van te worden weggegooid. Circulaire-economieprincipes kunnen echter ook worden ontwikkeld rond het doorverkopen en herslijpen van diamanten. Dit zou het diamantproductassortiment uitbreiden, waardoor interoperabiliteit en hergebruik mogelijk worden.

Circulaire bedrijfsmodellen zoals deze genereren consumententrouw en grote tractie. Tegelijkertijd creëren ze nieuwe winstkanalen, helpen ze de continuïteit van de branche te waarborgen en beschermen ze tegelijkertijd de hulpbronnen waarvan ze afhankelijk is.