De Europese Unie zou Russische diamanten moeten verbieden in haar volgende sanctiepakket, aldus de Duitse non-profitorganisatie Transparency International deze week in een open brief aan ambtenaren.
“Geen enkele winst uit edelstenen mag rechtstreeks of onrechtstreeks de Russische regering en haar agressie tegen soevereine staten financieren, en geen enkele Russische kleptocraat mag van luxegoederen kunnen genieten terwijl onschuldige Oekraïense burgers worden aangevallen door Russische bommen,” schreef de organisatie enkele dagen geleden.
In tegenstelling tot de VS heeft de EU geen verbod ingesteld op de invoer van Russische diamanten, waarvoor Antwerpen een van de belangrijkste markten is. In 2021 kwam ongeveer 36% van Alrosa’s inkomsten uit België, volgens de meest recente jaarresultaten van de mijnbouwer.
Transparency International, gevestigd in Berlijn, werkt aan het uitbannen van corruptie en het bevorderen van transparantie. Volgens haar website is het grootste deel van haar financiering afkomstig van overheidsinstanties.
In een brief aan de voorzitter van de Europese Commissie Ursula von der Leyen en de Belgische premier Alexander De Croo, en aan andere politieke figuren, merkte de groep op dat Russische ruwe diamanten tot dusver in geen enkele EU-sanctie waren opgenomen. Dergelijke materialen helpen de oorlog in Oekraïne te financieren, zo betoogde de groep.
“Een verbod op de invoer van diamanten, die qua waarde in de top 10 van niet-energie-exporten staan, kan een extra stap zijn om de toegang van Rusland tot de wereldmarkten en buitenlandse valuta te beperken“, aldus Michiel van Hulten, directeur van Transparency International EU, en Thomas Vermaerke, uitvoerend directeur bij Transparency International België. “Wij dringen er daarom op aan om diamanten op te nemen in het volgende, zevende sanctiepakket. Het verbod op diamanten zal voor de EU een verhoudingsgewijs klein effect hebben in vergelijking met de Russische schatkist en de Russische diamantbedrijven.”
Een dergelijk verbod moet ook gelden voor dochterondernemingen en gelieerde contractanten van diamantbedrijven, en moet ook betrekking hebben op geslepen diamant die in een ander land dan Rusland is vervaardigd, zo voegden zij eraan toe.
Het Antwerps Wereld Diamant Centrum (AWDC) herhaalde zijn standpunt dat sancties het probleem niet zouden oplossen.
“Hoewel we de ernst van de situatie begrijpen, mag het niet de ambitie zijn om de zaken nog erger te maken,” zei Tom Neys, hoofd mediarelaties van het AWDC. “De EU volledig uitsluiten zal alleen maar de zwarte markt creëren waarvoor we de voorbije 16 jaar zo hard hebben gewerkt om die te vermijden. U zult verantwoordelijk zijn voor een catastrofale geopolitieke verstoring die een enorm nadeel voor de EU zal creëren in natuurlijke hulpbronnen.”
Mensen in andere oorlogsgebieden over de hele wereld zullen de gevolgen van dit besluit ondervinden, voegde Neys eraan toe, waarbij hij opmerkte dat “we over 20 jaar allemaal de rekening zullen betalen voor de uitverkoop van onze internationale handelspositie in alle natuurlijke hulpbronnen wereldwijd.”
Hij nodigde ook niet-gouvernementele organisaties uit om een “gezamenlijke aanpak” te bespreken.
“Dat is allemaal goed en wel, die nood aan overleg, maar het mag geen excuus zijn om niet voorbeeldig te handelen. Antwerpen en België zouden beter een voorloper zijn in een nog strakkere aanpak van Rusland in plaats van te pleiten voor – letterlijk – verder medeplichtig te zijn aan de financiering van de Russische agressie jegens Oekraïne.”
Sylvain Goldberg
